زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
 

تعارض مفهوم و مفهوم





تعارض مفهوم و مفهوم، تنافی مفهوم یک دلیل با مفهوم دلیل دیگر را می‌گویند.


۱ - تعریف



تعارض مفهوم و مفهوم، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مفهوم دو دلیل می‌باشد.

۲ - مثال



مانند: تعارض مفهوم جمله «یجب الامساک الی اللیل» که جمله غایی بوده و غایت امساک را شب قرار داده است، با مفهوم جمله «ان جاءک زید فلا یجب الامساک فی اللیل» که جمله شرطیه بوده و مفهوم شرط در آن مقتضی وجوب امساک در شب در صورت نیامدن زید است، که با مفهوم غایت در جمله اول که مقتضی عدم وجوب امساک در شب به صورت مطلق چه زید بیاید و چه نیاید می‌باشد، تعارض دارد.

۳ - حکم



در تعارض دو مفهوم، میان آنها جمع دلالی انجام می‌گیرد؛ یعنی یکی از آن دو بر دیگری حمل می‌شود.
[۳] الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص ۳۵۳ ـ ۳۵۱.


۴ - پانویس


 
۱. نهایة الافکار، عراقی، ضیاء الدین، ج۴، جزء ۲، ص۱۵۰.    
۲. فوائد الاصول، نائینی، محمدحسین، ج ۴، ص ۷۳۳ ۷۳۲.    
۳. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ایروانی، باقر، ج۴، ص ۳۵۳ ـ ۳۵۱.


۵ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۳۹، برگرفته از مقاله «تعارض مفهوم و مفهوم».    







آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.